سنگ های قیمتی یا جواهر، اشیا تزئینی کوچکی هستند که برای زینت شخصی به صورت سنجاق، حلقه یا انگشتر، گردنبند، گوشواره و دستبند استفاده می شوند. این اشیا می توانند به بدن انسان یا لباس او متصل باشند. عبارت اشیا تزئینی به زیورآلات با دوام گفته می شود. برای مثال شامل گل ها نمی باشد.
قرن هاست که فلزات غالبا به صورت ترکیب با سنگ های جواهر، مواد پایه ای رایج برای جواهرات بوده اند، ولی مواد دیگر مانند صدف و مواد رستنی نیز می تواند به کار رود. جواهر یکی از قدیمی ترین انواع مصنوعات از دید باستان شناسی است.
مهره های ساخته شده از صدف ناساریوس (Nassarius) با دیرینه صد هزار ساله، قدیمی ترین جواهر شناخته شده به حساب می آید. جواهرات در هر فرهنگ دارای اشکال پایه ای مختلف هستند و معمولا پایداری طولانی دارند. در فرهنگ های اروپایی اشکال رایج جواهرات به صورت آنچه در بالا نام برده شد از زمان های باستان متداوم بوده است. در حالی که بقیه اشکال مانند زیورآلات بینی و مچ پا که در بقیه فرهنگ ها حائز اهمیت بوده، بسیار کم رواج داشته است.
بنا به شواهد تاریخی، بیش ترین گستره تاثیرات بر طرح و مدل جواهر از آسیا بوده است. جواهر می تواند از تعداد زیادی ماده ساخته شود. سنگ های قیمتی و مواد مشابه مانند کهربا، مروارید، فلزات گران بها، مهره و صدف به طور گسترده به عنوان جواهر استفاده شده اند و لعاب نیز اغلب دارای اهمیت بوده است. جواهر در اکثر فرهنگ ها به خاطر ویژگی های ماده تشکیل دهنده، طرح و مدل یا سمبل معنادار آن به عنوان نماد حالت شناخته می شود.
جواهر برای تزئین تقریبا تمام نقاط بدن از سنجاق سر تا حلقه انگشت های پا و حتی اندام های دیگر ساخته شده است. روش استفاده از جواهر برای جنسیت های مختلف، بچه ها و افراد بزرگ تر در فرهنگ های مختلف بسیار تفاوت دارد، ولی زن های بالغ ثابت قدم ترین استفاده کننده های آن بوده اند. برای مثال در ایران رسمی وجود دارد که در جشن عروسی به عنوان هدیه ای از طرف پدر و مادر داماد سرویس طلا به عروس هدیه می شود.
در فرهنگ امروزی اروپا، استفاده از جواهر برای مردان بالغ نسبت به فرهنگ های دیگر و اعصار مختلف اروپا کم است. کلمه jewelry به معنی جواهر از jewel مشتق شده است که انگلیسی شده واژه jouel در زبان فرانسوی باستان و فراتر از آن کلمه لاتین jocale به معنی اسباب بازی است. در زبان انگلیسی بریتانیایی، انگلیسی زلاند نویی، انگلیسی ایرلندی، انگلیسی استرالیایی و انگلیسی آفریقای جنوبی به صورت jewellery نوشته می شود.
در حالی که در انگلیسی آمریکایی به صورت jewelry است. در انگلیسی کانادایی هر دو کلمه استفاده می شود. گرچه شکل کلمه به صورت jewelry دو برابر استفاده می شود. در فرانسوی و بعضی زبان های اروپایی عبارت متناظر joaillerie ممکن است علاوه بر اشیا استفاده شده توسط انسان، برای فلزکاری با فلز گران بها در مواردی چون اشیا هنری و اقلام کلیسا نیز استفاده شود.
