شناخت طلا
طلا به علت آن که فلزی بسیار نرم و چکش خور است، باید با فلزات دیگری آمیخته گردد تا استحکام لازم را بیابد. به غیر از طلای ۲۴ عیار، مابقی آلیاژ طلا هستند. مس، نقره، نیکل و پالادیوم برای استحکام بیش تر و فلز روی جهت جذب اکسیژن هوا و جلوگیری از اکسید شدن مس و نقره به طلا افزوده می شود. هرچه عیار طلا بیش تر باشد، زردی آن بیش تر، اما دوام و پایداری آن کم تر و نرم تر است. عیار طلا نشان می دهد که چه مقدار از آلیاژ آن از طلا است. طلای۲۴عیار، طلای خالص است. عیارهای رسمی ایران در حال حاضر شامل ۷۵۰ در هزار (۱۸ عیار)، ۸۳۳ در هزار (۲۰عیار) و ۹۱۶ در هزار (۲۲عیار) می باشد. که با علائم زیر نمایش داده می شود.
خواص درمانی طلا
طلا از دیر باز در سلامت انسان نقش مهمی داشته و دانشمندان مختلف ایرانی در مورد خواص درمانی طلا نظراتی داشته اند. از نظر ابن سینا و ابوریحان طلا به دل نیرو بخشیده و دارای طبیعت گرم و تر است و اگر با آن بر روی پوست داغ زنند، عفونتی به هم راه ندارد. هم چنین سرمه کشیدن با میل طلا فواید بسیاری دارد. این اعتقاد نیز وجود دارد که سیاه شدن حلقه طلا بر روی انگشت دست می تواند نشانه بیماری صاحب آن باشد. پژوهش های علمی نشان می دهد طلا روی گلبول های بدن مردان اثر نامطلوب می گذارد، اما روی گلبول های زنان بی تاثیر است و علت آن را وجود لایه چربی میان پوست و گوشت زنان می دانند که این لایه مانع تاثیر تشعشعات طلا روی گلبول های قرمز خون می شود. شاید به همین دلیل باشد که دین مبین اسلام استفاده از طلا را برای مردان حرام کرده است.
حساسیت به طلا
برخی افراد ممکن است به طلا حساسیت داشته باشند و اگر به مدت طولانی در مجاورت آن قرار گیرند، آثار نامطلوبی به صورت سوزش دستگاه تنفس، خارش و قرمز شدن پوست در آنان بروز کند. این افراد باید از زیورآلات پلاتین (طلای سفید) با خلوص بالای۹۰ درصد که کم تر موجب حساسیت می شود، استفاده کنند. شایان ذکر است که تا به حال درمورد آلودگی طلا در محیط زیست گزارشی ارایه نشده است.
نتایج تحقیقات دانشمندان
بر اساس تحقیقات دانشمندان، طلا روند فعالیت ارگانیسم بدن را تسریع می کند، موجب بهبود بیماری های قلبی می شود و فشار خون را پایین می آورد و نقره فشار خون را بالا می برد و به همین دلیل در طب سوزنی شرق برای بخش های مختلف بدن از سوزن های طلایی و نقره ای استفاده می شود.دانشمندان توصیه کرده اند افرادی که مبتلا به زخم معده یا بیماری های دیگر معده می باشند، از طلا استفاده کنند و افرادی که عصبانیت و تندخویی دارند، نقره به کار برند.
پزشکان ترکیب طلا و نقره را توصیه نمی کنند و به استفاده مجزای آن ها اعتقاد دارند. از طلا و ترکیبات آن می توان در بهبود بیماری های مزمنی چون آرتریت روماتیسمی، آبله و سرخک استفاده کرد. طی مطالعات متعدد در دهه های گذشته، تاثیر ترکیبات طلا در درمان سرطان مورد بررسی قرار گرفت. پروفسور « Leung pak Hing » و همکارانش در دانشگاه دولتی سنگاپور، ترکیب جدیدی از طلا را جهت تولید دارویی با خاصیت ضد توموری در درمان سرطان، بدون وجود عارضه هایی چون داروهای مشابه کشف کردند. کاربردهای دیگر طلا در دندانپزشکی به علت انعطاف پذیری خوب و پایداری آن در برابر خوردگی شیمیایی از آلیاژ طلا به خاطر نرمی آن، در تهیه سیم های ارتودنسی، روکش دندان و ماده پرکننده حفره های دندان استفاده می شود.
نکات لازم هنگام خرید مصنوعات طلا
۱- عیار طلا باید هم راه با علامت تجاری سازنده در محلی قابل رویت بر روی مصنوع حک شده باشد.
۲- فروشندگان و عرضه کنندگان مصنوعات طلا موظفند عیارهای رسمی مصنوعات طلا را در برگه های قابل رویت، در معرض دید خریدار قرار دهند.
۳- فروشندگان باید در ذیل برگه های فروش، صحت عیار مصنوع فروخته شده را تضمین نمایند.
نکاتی برای مراقبت از جواهرآلات
۱- هنگام حمام گرفتن و یا شست و شوی دست ها، جواهرآلات خود را در بیاورید؛ چون صابون به صورت لایه نازکی روی جواهرآلات می نشیند.
۲- با جواهرآلات آشپزی نکنید؛ زیرا گرمای شدید و روغن به نگین آن ها صدمه می زند.
۳- همواره پس از آرایش و یا عطر زدن جواهرآلات خود را بیندازید.
۴- فلزات قیمتی را با یک پارچه مخصوص پرداخت و یا پارچه نمدی پاک کنید. حوله و پارچه های دیگر، به خاطر گرد و غباری که در خود دارند، باعث خراش برداشتن جواهرآلات می شوند.
۵- جواهرآلات را از ضربه، مواد شیمیایی، نور خورشید و گرمای شدید محافظت کنید.
۶- در استخر و یا موقع شست و شوی ظروف یا لباس، جواهرآلات خود را در بیاورید، زیرا کلر سبب تغییر رنگ و یا شل شدن نگین جواهر می شود.
۷- جواهرآلات را به منظور جلوگیری از خراشیده شدن جدا از یک دیگر نگهداری کنید.
۸- بهترین روش تمیز کردن جواهرآلات، استفاده از آب و صابون اندک به هم راه یک مسواک نرم می باشد.
نقش طلا در خانواده
طلا یک فلز با ارزش و گران بها و یک پشتوانه محکم و با ثبات است که نقش اقتصادی قوی در زندگی اقشار مختلف جامعه دارد ارزش یک مصنوع طلا یا شمش یا سکه، در میزان طلای خالص موجود در آن است و بحث کیفیت طلا در عیار آن خلاصه می شود. در جامعه ما طلا هم چون سرمایه ای بی زوال تصور می شود که ارزشی هم چون پول نقد و زحمت کش ترین و کم درآمدترین قشر مردم جامعه هم با پس انداز اندک سرمایه خود اقدام به خرید مصنوعات طلا می کنند تا هنگام نیاز آن را به فروش برسانند؛ ولی عمدتا به دلیل غیر استاندارد بودن طلاها دچار مشکل می شوند؛ زیرا فروشندگان هنگام خرید طلا های مرجوعی چون واقف به غیر استاندارد بودن عیار مصنوعاتی که فاقد پروانه کاربرد و علامت استاندارد هستند، می باشند.
غیر از کسر اجرت کارگر و غیر از کسر هفت تا ده درصد ارزش مصنوع به عنوان سود مغازه دار، طلای مرجوعی ۷۵۰ را با عیار ۷۴۰ در هزار خریداری می کنند. در این خصوص عمده تقلبی که در تولید مصنوعات طلا انجام می شود، شامل عدم تطابق عیار طلای تولیدی با عیار اظهاری تولیدکننده و استاندارد ملی ایران و هم چنین وجود ناخالصی به خصوص در مصنوعات توخالی است که سبب افزایش وزن و در نهایت کاهش عیار می گردد. لذا خریداران هنگام خرید باید به علامت حک شده بر روی مصنوع توجه نمایند تا دچار این قبیل مشکلات نگردند.طلا، فلز بسیار گران بهایی است که ارزش بالایی دارد. با این وجود مطالب مهمی در باب آن وجود دارد که بسیاری از مردم حتی علاقه مندان به طلا نیز کاملا از آن ها بی اطلاع می باشند.
حقایقی که از گزارشات بانک ها به دست آمده است
1- طلا احتمالا اولین فلزی بوده است که توسط انسان های ماقبل تاریخ نیز کشف شده است. قدمت کشف طلا بر اساس علم باستان شناسی و یافته های آن به ۴۰۰۰ سال ماقبل میلاد حضرت مسیح باز می گردد که از تاریخ عصر حجر نیز فراتر می رود.
2- در قرن هفتم میلادی از رگه های طلا برای ساختن دندان مصنوعی توسط دندان پزشکان ایتالیایی استفاده می شده است. تا ابتدای قرن ۱۶ میلادی، استفاده از طلا برای پر کردگی دندان رواج داشته است.
3- در آزتک، منطقه ای واقع در جنوب مکزیک فعلی طلا را به نامی متفاوت می خواندند. تئوکیوت لت که معنای ورقه های طلا را می داده است. قدمت این نام مجددا به عمر بسیار بالای کشف طلا اشاره دارد.
4- طلا خاصیت کشش و چکش خوری بالایی را دارد که: در ریخته گری می توان از هر انس طلای خالص، ۵ میلیون طلای خرد شده یک اینچی را شکل داد. در حالتی دیگر همان یک انس طلا را می توان در حدود ۸۲۰ متر با قطر ۵ میکرون کشش داد. این میزان قطر طلا معادل یک دهم قطر یک تار مو است.
5- این فلز گران بها مقاومت بسیار بالایی دارد که به سختی خراب شده و از بین می رود. از زمان قدیم تا به حال این مطلب گفته شده و این باور وجود داشته است که « طلا قیمت خود را دارد. » بنابراین آن را می توان آب کرد و دوباره ساخت ولی از بین نخواهد رفت. تمام طلاهایی که در گذشته کشف شده اند، امروزه ۸۵ درصد آن ها هم چنان استفاده می شوند.
6- دیواره بیرونی فضا پیمای آپلو ، توسط ورقه طلا پوشیده شده است تا فضا نوردان را از خطر تشعشع اتمی حفظ کند. در حال حاضر نیز کلاه های مخصوص فضانوردی با لایه نازکی از طلا پوشانده می شود تا چشمان فضانوردان را از شدت نور محافظت کند.
7- راه های دستیابی به طلا در مواردی به محیط زیست آسیب وارد می کند. معادن طلا محلی است که مقدار بسیار بالایی از مواد شییایی خطرناک و کشنده را وارد راه های آب کرده و هم چنین اکسید نیتروژن و اکسید سولفور به هوا تبخیر می شود.
8- در ذخیره طلا، کشور ایالات متحده آمریکا، مقام اول را دارد. با این وجود اگر بخواهیم به طلا به عنوان یک زینت نگاه کنیم، کشور هند بالاترین مقام را در استفاده طلا از این جهت دارد، به طوری که بیست درصد کل طلایی که در دنیا به عنوان زیورآلات مورد استفاده است، در لباس ساری هندی ها به کار رفته است.
9- بر روی زمین، بزرگ ترین میزان تجمع طلا در اقیانوس ها است. تخمین زده می شود که میزان طلای موجود در اقیانوس ها در حدود یک میلیون تن است. تا به حال متاسفانه راه کار مناسبی برای استخراج طلا از اعماق اقیانوس ها ارائه نشده است.
10- با این وجود، این میزان از طلا اشاره شده در مقابل مقدار موجود در فضا بسیار کم است. بر اساس آخرین اطلاعاتی که از سفینه « نیر » در سال ۱۹۹۹ به دست آمده است، مقدار طلا تنها در یکی از سیاره ها به نام اروس بیش از کل میزان طلایی است که تا به حال بر روی زمین استخراج شده است. متاسفانه، انسان هنوز نمی داند که باید چگونه در فضا می توان معدن حفر کرد.
تفاوت میان طلاهای ۱۴ عیار، ۱۸ عیار و ۲۴ عیار چیست؟
شما هم هنگام خرید طلا حتما این اصطلاحات را از زبان فروشنده شنیده اید. باید بدانید که طلای ۲۴ عیار، طلای خالص است. پس شما با خریدن نمونه ای که از طلای ۲۴ عیار باشد، یک نمونه ناب دارید. در ۱۸ عیار ۷۵ درصد طلا وجود دارد که با یک فلز پایه مثل نیکل یا مس ترکیب شده است. در طلای ۱۴ عیار هم ۵/۵۸ طلا وجود دارد. معمولا هرقدر عیار طلا بالاتر باشد، فلز نیز نرم تر است. اما یادتان باشد که داشتن طلای ۲۴ عیار، همیشه هم خوب نیست زیرا دوام کم تری دارد. جالب است بدانید که طلای ۱۴ عیار دوام بالاتری نسبت بقیه طلاها دارد زیرا با فلز دیگری ترکیب شده که به آن مقاومت می بخشد.
ریشه عیار چیست؟
این کلمه از دانه های کاروب (Carob) گرفته شده است. دانه هایی که در زمان باستان توسط بازرگانان به منظور میزان ترازوها در سرتاسر بازارهای خاورمیانه استفاده می شد. خود شما از هم خانواده های این کلمه مثل «معیار» استفاده می کنید.
چه علامت هایی را می توان روی طلا پیدا کرد؟
از نظر قانونی روی هر قطعه طلا علاوه بر میزان عیار آن باید علامت ثبت شده کارخانه سازنده نیز درج شود. (نام کشور صادرکننده طلا نیز می تواند نوشته شود، اما این مورد الزامی نیست) در ایالات متحده هر چیزی که عیارش کمتر از ۱۰ باشد، نمی تواند به عنوان طلا به فروش برسد.
طلای سفید چیست؟
طلای سفید را نمی توان در طبیعت یافت. در حقیقت طلای سفید همان طلاست که با فلزاتی با رنگ روشن تر (ترکیب آلیاژ) شده و اغلب نیز به منظور این که سفیدتر به نظر برسد، با رادیوم فلزی از خانواده پلاتینیوم آب داده می شود.آب رادیوم کردن طلای سفید مانند واکسی است که به ماشین شما زده می شود تا رنگ آن براق تر و زیباتر به نظر برسد. همان طور که اتومبیل به طور منظم نیازمند واکس زدن است، طلای سفید هم باید مرتبا آب رادیوم داده شود تا درخشندگی آن از بین نرود. طلا هم چنین می تواند با دیگر فلزات ترکیب شود و به رنگ های صورتی و سبز درآید. پس اگر جایی طلاهایی رنگی دیدید، نگویید تقلبی است.
معنای عبارت های طلای قرمز و طلای پر شده چیست؟
طلای قرمز، نقره با عیار صحیح است که آب طلا داده شده باشد. طلای پر شده یک فلز پایه مانند نیکل است که با یک لایه نازک طلا پوشانده شده است. قیمت این نوع از جواهرات ارزان است، اما با گذر زمان لایه طلا از بین می رود. هیچ گاه برای هدیه دادن این نمونه ها را انتخاب نکنید. زشت و خارج از ادب است.
آیا جلا دادن طلا خوب است؟
بهتر است این کار را نکنیم و جواب نه هست. اگر با یک شوینده شیمیایی این کار انجام شود، چون طلا فلز نرمی است در نتیجه به راحتی روی آن خش می افتد. بنابراین تمیز کردن زیاد طلا می تواند لایه های نازک را از بین ببرد. در عوض این کار، شما می توانید حلقه های تان را در هنگام ظرف شستن از دست بیرون آورید یا آن ها را با آب صابون و یک پارچه نرم به آرامی تمیز کنید.
چگونه طلا بخریم؟
برای این که در طلا فروشی ها گیج نشوید، ابتدا سری به بورس طلا و جواهر بزنید. در میان خیل عظیم فروشگاه ها، تعدادی را نشان کنید و برای خرید به همان سر بزنید. برای این که بفهمید کدام فروشگاه با سلیقه شما هماهنگ تر است، نگاهی به ویترین ها بیندازید. هر کدام از ویترین ها که تعداد بالاتری از جواهرات شان با سلیقه شما می خواند، برای انتخاب شما بهتر است.
وقتی به فروشگاه مورد نظرتان وارد شدید، سعی کنید در درجه اول تعیین کنید که چه می خواهید. دستبند؟ انگشتر؟ شاید هم سرویس کامل. حالا می توانید از فروشنده بخواهید جدیدترین نمونه هایش را در اختیارتان بگذارد. اگر در میان آن ها چیزی نپسندیدید، به نمونه های قدیمی تر مراجعه کنید. در نهایت هم می توانید اگر باب میل تان نبود، فروشگاه بعدی را امتحان کنید.
اغلب طلایی که در جواهرات به کار می رود، طلای خالص نیست. مقدار طلای موجود در یک گردنبند یا حلقه بر اساس مقیاس عیار سنجیده می شود.طلای خالص ۲۴ عیار است. شمش های طلایی که در خزانه کشورها نگهداری می شوند ۹۵/ 99 درصد خالص یا ۲۴ عیار محسوب می شوند.هنگامی که در روند جواهرسازی فلزات دیگر به طلا افزوده می شود، میزان خلوص طلا و در نتیجه عیار آن افت می کند. برای مثال طلای ۱۲ عیار از لحاظ وزنی دارای پنجاه درصد طلا و پنجاه درصد آلیاژ است.کلمه karat در انگلیسی هم به معنای « عیار » (میزان خلوص طلا و هم به معنای « قیراط ») واحد وزن به اندازه ۲۰۰ میلی گرم که برای طلا و جواهرات به کار می رود، از کلمه دانه « خرنوب » (carob) گرفته شده است.
در بازارهای قدیمی آسیا این دانه ها برای متعادل کردن کفه های ترازوهایی برای توزین طلا به کار می رفتند، مورد استفاده قرار می گیرد.عمده ترین موارد تقاضای طلا برای جواهرات، صنایع الکترونیک، دندان پزشکی، سرمایه گذاری های جزیی و دیگر موارد است. تقاضای مشتری یکی از موارد تقاضای طلا است که مجموع سرمایه گذاری های جزیی و تقاضا برای جواهرات را شامل می شود.
میزان تقاضای طلا برای مصارف دندان پزشکی و صنایع در طول سال تقریبا ثابت است و تغییر خاصی را نشان نمی دهد ولی تقاضای طلا برای جواهرات در طول سال متغیر است به طوری که در سه ماهه آخر سال بالاترین مقدار را نشان می دهد و در تمام کشورها بالاترین میزان تقاضای طلا در روزهای قبل از سال نو آن ها است که به دلیل مصرف در ساخت جواهرات می باشد. اطلاعات موجود در سال ۱۹۹۵ معرف آن است که کشورهای آسیای شرقی و جنوب شرقی مجموعا با خرید ۱۱۲۶ تن طلا رکورددار تقاضای طلا در سطح منطقه بوده اند. این مقدار حدود ۴۰ درصد کل تقاضای جهانی طلا بود که دلیل عمده آن شکوفایی اقتصادی این منطقه از جهان در این سال ها است.
کشور هند با متوسط تقاضای ۷۰۰ تا ۸۰۰ تن طلا، در صدر کشورهای مصرف کننده طلا قرار دارد زیرا در هند طلا و جواهرات جایگاه ویژه ای دارد.کشورهای خاورمیانه مجموعا از نظر تقاضای طلا در رده دوم قرار دارند. ایالات متحده آمریکا با متوسط تقاضای ۳۵۰ تا ۴۵۰ تن در رده سوم قرار دارد، به عبارتی هند به تنهایی مصرف بالاتری از مجموع کشورهای خاورمیانه و ایالات متحده آمریکا دارد. در رده های بعدی چین و کشورهای اروپایی قرار دارند. عربستان سعودی و ترکیه در رده های ششم و هفتم واقع شده اند. بیش ترین مورد مصرف طلا در ساخت جواهرات و وسایل زینتی است که برمی گردد به خواص ویژه این فلز از جمله: مقاومت در برابر اکسید شدگی و تیره شدگی، جلا و رنگ زیبای آن و همچنین اثر آرام بخش آن بر اعصاب .
احتمالا این بحث مورد توجه بسیاری از خانم ها قرار خواهد گرفت؛ طلا! با گفتن کلمه طلا، اصولا اولین چیزی که به ذهن مان می رسد، طلای زرد براق است. طلا به علت آن که فلزی بسیار نرم و چکش خور است، باید با فلزات دیگری آمیخته شود تا استحکام لازم را پیدا کند. به غیر از طلای ۲۴ عیار، مابقی، آلیاژ طلا نامیده می شوند. مس، نقره، نیکل و پالادیوم برای استحکام بیش تر و فلز روی به این خاطر به طلا افزوده می شود تا اکسیژن هوا را جذب کرده و از اکسیدشدن مس و نقره جلوگیری کند.
عیار طلا یا همان قیراط (KARAT)، درجه خلوص طلا را مشخص می کند. هر قیراط، ۱/۲۴ درصد کل طلا در آلیاژ طلا را تعیین می کند.البته آن را با CARAT که وزن الماس و دیگر سنگ های قیمتی را مشخص می کند، اشتباه نگیرید. یکCARAT معادل ۲۰۰ میلی گرم است.اگر طلا را با مس و نقره مخلوط کنیم (در صورتی که مقدار طلای آن بیش تر باشد)، طلای زرد حاصل می شود اما اگر طلا را با نقره، مس و روی (در نقره) مخلوط کنیم، طلای سبز به دست می آید و اگر طلا و مس (مقدار مس بیش تر است) را ترکیب کنیم، طلای قرمز (صورتی) نتیجه آن است.
طلای سفید هم ترکیبی از طلا، نیکل، پالادیوم، نقره و روی است.
طلای سفید طبیعی، خاکستری روشن است؛ بـه همین خاطر برای سفیدتر جلوه دادن آن، از روکش رادیوم برای پوشش آن استفاده می کنند. باتوجه به این که رادیوم پس از مدتی ساییده می شود، باید مجددا طلای سفید را روکش کرد؛ ایـن مدت ۱۲ تا ۱۸ ماه است.نقره یکی دیگر از انواع جواهرآلات مصرفی است که مثل طلا بسیار نرم بوده و به سرعت آسیب می بیند، از این رو آن را معمولا با فلز مس ترکیب می کنند تا استحکام لازم را پیدا کند.
درجه خلوص نقره را با واحدهایی از هزار قسمت می سنجند. نقره پس از مدتی به خاطر اکسیدهای گوگرد موجود در هوا یا عرق بدن، دچار تیرگی می شود که باید آن را مجددا پرداخت کرد. پلاتین یا پلاتینیوم، فلزی سنگین و بسیار مقاوم است که معمولا با پالادیوم، رادیوم، ایریدیوم، مس، روتیوم و تیتانیوم ترکیب می شود. درجه خلوص آن مانند نقره، بر پایه هزار قسمتی است. پلاتین سنگین تر از طلای سفید است. این فلز به طور طبیعی، سفید بوده و درخشندگی و لومینانس بیش تری از طلای سفید دارد. هم چنین از طلا کمیاب تر بوده و در نتیجه گران بهاتر است. در نهایت این که پلاتین مقاومت بیش تری نسبت به کدر شدگی دارد.
منبع: پورتال پژوهشکده بخش دین و اندیشه
